Tại công trường Thủy điện Lai Châu, Đoàn công tác đã đi khảo sát thân đập, nhà máy, quan sát công nhân thuộc các nhà thầu triển khai thi công các hạng mục trên công trường. Tiếp đó, đoàn khảo sát khu vực nhà máy – nơi TCty LILAMA đang lắp đặt hệ thống ROTO các Tổ máy và chuẩn bị cho việc chạy không tải Tổ máy số 1 vào cuối tháng 12/2015.
Làm việc với Đoàn công tác, ông Bùi Phương Nam - Phó Giám đốc BQL Dự án Nhà máy Thủy điện Sơn La cho biết: “Trong quá trình triển khai thực hiện Dự án xây dựng Nhà máy Thủy điện Lai Châu, chúng tôi thực hiện nhiều nguyên tắc nhằm đảm bảo 4 mục tiêu chính: Không ngừng đẩy mạnh cải tiến công nghệ; nâng cao chất lượng thi công công trình, đảm bảo và vượt kế hoạch rút ngắn thời gian thi công; chi phí xây dựng thấp, tăng hiệu ích của công trình; đảm bảo an toàn vệ sinh môi trường”.
Đoàn công tác Bộ Xây dựng và các chuyên gia JICA khảo sát thi công mặt đập công trình Thủy điện Lai Châu.
Ông Nam cho biết thêm, nhờ những bài học tích lũy trong quá trình xây dựng nhà máy Thủy điện Sơn La, BQL Dự án Nhà máy Thủy điện Sơn La và Tổng thầu đã đúc rút được nhiều kinh nghiệm quý báu, đó là giai đoạn chuẩn bị đầu tư phải bám sát quy hoạch ngành, vùng lãnh thổ để lập báo cáo đầu tư một cách sát thực nhất để bố trí quy mô của dự án sát với quy hoạch chung. Giai đoạn thực hiện đầu tư phải thực hiện đấu thầu, lựa chọn nhà thầu thi công tốt, mua sắm thiết bị chất lượng, bám sát hiện trường, xử lý nhanh những vướng mắc tại hiện trường, đảm bảo đời sống của cán bộ, công nhân viên. Giai đoạn nghiệm thu, bàn giao cũng như xây dựng lực lượng chuẩn bị sản xuất, tiếp quản ngay sau khi đưa vào vận hành, đồng thời tổ chức, đánh giá hiệu ích sớm của dự án.
Nói về công tác quản lý chất lượng công trình Thủy điện Lai Châu, đại diện Tổng thầu (TCty Sông Đà) cho biết, TCty Sông Đà có nhiều công ty thành viên tham gia thi công tại công trường Thủy điện Lai Châu và đều có kế hoạch cụ thể trong việc quản lý chất lượng công trình này. TCty Sông Đà có đơn vị kiểm soát chất lượng đầu vào của nhà thầu phụ, tiến hành nghiệm thu nội bộ, xong trình Ban Điều hành Tổng thầu nghiệm thu, tiếp đó đến bộ phận kỹ thuật của BQL Dự án Nhà máy Thủy điện Sơn La. Tất cả các công ty Sông Đà thành viên đều có cán bộ giám sát chất lượng công trình, khi phát hiện khiếm khuyết, sự cố thì lập tức dừng ngay hiện trường, lập biên bản, lên phương án khắc phục, sau đó BQL Dự án Nhà máy Thủy điện Sơn La tổ chức nghiệm thu lại.
Đoàn công tác Bộ Xây dựng và các chuyên gia của JICA khảo sát khu vực Nhà máy của công trình Thủy điện Lai Châu.
Về quy trình quản lý chất lượng, bộ phận chuyên môn chính của BQL Dự án Nhà máy Thủy điện Sơn La trên công trường xây dựng Thủy điện Lai Châu là Phòng Kỹ thuật - An toàn. Nhiệm vụ của Phòng này là quản lý, giám sát chất lượng, khối lượng và nghiệm thu hoàn thành các mục và hạng mục công trình. Trong khi đó, nhiệm vụ điều phối thi công do Ban Điều hành Tổng thầu thực hiện thông qua phòng Quản lý kỹ thuật - Thi công an toàn triển khai đến các nhà thầu thành viên bằng các cuộc họp giao ban hàng ngày. Các công ty, xí nghiệp thành viên thực hiện đều có quy trình quản lý chất lượng riêng đảm bảo đủ năng lực thực hiện công việc.
Nói về quy trình giám sát thi công, nghiệm thu, ông Nam nhấn mạnh: Dự án Thuỷ điện Lai Châu là công trình cấp đặc biệt, do đó Chính phủ đã có các cơ chế đặc thù để hỗ trợ dự án được thực hiện thuận lợi. Ngoài ra. Ban chỉ đạo Nhà nước các trình xây dựng định kỳ hàng tháng tiến hành kiểm tra tiến độ và chất lượng trên công trường. Cán bộ kỹ thuật của BQL luôn thực hiện nghiêm quy định “3 ca 4 kíp” tại các vị trí thi công để giám sát chặt chẽ quá trình thi công của nhà thầu đảm bảo công trình đạt yêu cầu về chất lượng, đủ khối lượng phê duyệt và an toàn lao động.
Các chuyên gia JICA thu thập tài liệu phục vụ Dự án “Tăng cường năng lực trong dự toán chi phí, quản lý hợp đồng,
chất lượng và an toàn trong các dự án đầu tư xây dựng ở Việt Nam”.
Đại diện Ban Điều hành Tổng thầu cho biết, tất cả các cán bộ, công nhân thực hiện nhiệm vụ trên công trường Thủy điện Lai Châu đều được tập huấn qua lớp đảm bảo an toàn lao động. Trong đó, cán bộ chủ chốt thường trực ở công trường 24/24h. Ngoài ra, công nhân trước khi ra công trường đều phải được kiểm tra về an toàn lao động, mỗi tổ, đội đều bố trí an toàn viên.
Trước tham vấn của của các chuyên gia JICA về việc Việt Nam có nên xây dựng hệ thống đánh giá kết quả thực hiện gói thầu của nhà thầu, đại diện BQL Dự án Nhà máy Thủy điện Sơn La và đại diện Ban Điều hành Tổng thầu đều nhận định đây là việc cần làm cần thiết và cần sớm triển khai vì điều này sẽ mang lại sự công bằng đối với các nhà thầu. Khi áp dụng hệ thống đánh giá này, nhà thầu có năng lực tốt sẽ được tín nhiệm, ngược lại đơn vị có năng lực yếu sẽ bị đào thải theo quy luật. Tuy nhiên, theo đại diện Ban Điều hành Tổng thầu, khi xây dựng hệ thống đánh giá cần phải làm rõ lợi ích của các nhà thầu, cán bộ đánh giá và quan điểm của công chúng…
Đánh giá cao sự hợp tác của đại diện chủ đầu tư và nhà thầu Tổng công ty Sông Đà, ông Yamauchi cho biết: “Chủ đầu tư đã cung cấp tương đối đầy đủ thông tin và trình bày chi tiết công tác quản lý. Trong quá trình khảo sát trực tiếp trên công trường Thủy điện Lai Châu, chúng tôi nhận thấy BQL Dự án và Tổng thầu đã tổ chức tốt công tác đảm bảo an toàn lao động, tuy nhiên vẫn còn một số công nhân bỏ qua quy định đảm bảo an toàn như không đội mũ bảo hiểm, thiếu một số lan can an toàn. Còn công tác quản lý chất lượng được thực hiện tương đối tốt. Chúng tôi mong muốn nhân rộng mô hình quản lý ở Dự án này ra các dự án khác.
Ông Yamauchi cho biết thêm, Dự án Nhà máy thủy điện Lai Châu – một công trình sử dụng vốn ngân sách Nhà nước đã sử dụng mẫu Điều kiện hợp đồng của FIDIC. Đây là Điều kiện hợp đồng tiên tiến trên thế giới và đã được phổ biến ở nhiều quốc gia khác nhau, nhưng lại chưa được áp dụng nhiều ở các công trình sử dụng vốn ngân sách ở Việt Nam. Chúng tôi hi vọng các cơ quan hoạch định chính sách của Việt Nam sẽ tạo điều kiện để các chủ đầu tư và nhà thầu có khả năng tiếp cận và sử dụng Điều kiện hợp đồng tiên tiến này để mẫu hợp đồng này xuất hiện nhiều hơn trong các dự án, như vậy các doanh nghiệp nước ngoài cũng dễ dàng hơn trong việc tiếp cận các dự án ở Việt Nam và đảm bảo sức cạnh tranh của các nhà thầu nội.
“Chuyến khảo sát thực tế hiện trường Thủy điện Lai Châu đã mang lại nhiều kết quả rất hữu ích cho chúng tôi trong việc thực hiện Dự án “Tăng cường năng lực trong dự toán chi phí, quản lý hợp đồng, chất lượng và an toàn trong các dự án đầu tư xây dựng ở Việt Nam” - ông Yamauchi vui mừng đánh giá.
Trong khuôn khổ Dự án “Tăng cường năng lực trong dự toán chi phí, quản lý hợp đồng, chất lượng và an toàn trong các dự án đầu tư xây dựng ở Việt Nam”, những chuyến khảo sát thực tế hiện trường trong các dự án nghiên cứu tình huống như tại công trường Thủy điện Lai Châu sẽ giúp Đoàn chuyên gia Bộ Xây dựng và chuyên gia JICA có những dữ liệu thực tế quan trọng trước khi tiến hành nghiên cứu, đưa ra những sản phẩm cải thiện hệ thống quy định về quản lý xây dựng ở Việt Nam.