1. Sơ đồ tổng thể về công trình xanh tại Singapore
Singapore có rất nhiều thành tựu trong lĩnh vực xây dựng xanh. Trong đó, biện pháp sơ đồ tổng thể công trình xanh do Cục Xây dựng Singapore đưa ra không thể không nhắc tới. Giai đoạn đầu chỉ tập trung cho xây dựng mới, sau đó chú trọng đi sâu xây dựng mới kết hợp cải tạo các công trình đã có, tiếp đến đưa ra các cơ chế khích lệ, hoàn thiện các cơ sở hạ tầng đồng bộ tương ứng.
Sơ đồ tổng thể công trình xanh giai đoạn 1 (đưa ra vào năm 2006, chủ yếu mở rộng chứng nhận công trình xanh đối với các công trình mới xây): Từ 1/4/2007, trên 5000m2 dành cho các công trình đầu tư của Chính phủ và các công trình cải tạo, mở rộng xây dựng quy mô lớn bắt buộc phải có cấp chứng nhận tiêu chí xanh, điều này đã thúc đẩy sự hình thành của thị trường công trình xanh. “Kế hoạch trợ cấp tiêu chí xanh” ra đời đã bố trí 20 triệu đôla Singapore để dùng cho việc khích lệ các nhà khai thác xây dựng công trình xanh. Trong vòng 5 năm, 50 triệu đôla Singapore trong quỹ nghiên cứu và phát triển được sử dụng để thúc đẩy đổi mới kỹ thuật công trình xanh, tiếp thu các kỹ thuật công trình xanh tiên tiến ở trong nước và ngoài nước, trở thành quỹ hàng đầu của Singapore dành cho nghiên cứu khoa học của riêng ngành xây dựng và bất động sản. Tích cực triển khai các hoạt động đào tạo, đồng thời tiến hành chứng nhận năng lực đối với các nhân viên quản lý công trình xanh và các kỹ sư chuyên ngành nhằm nâng cao trình độ kỹ thuật của các nhân viên phụ trách công trình xanh. Thông qua các phương thức như triển lãm, biểu diễn ngoài trời, CD tuyên truyền cho người dân, quảng cáo công cộng, quảng cáo qua các phương tiện thông tin đại chúng ... để tuyên truyền cho đông đảo người dân trong xã hội về triết lý công trình xanh, mở rộng tầm ảnh hưởng xã hội của công trình xanh. Thông qua việc thực thi “Sơ đồ tổng thể công trình xanh giai đoạn 1”, triết lý công trình xanh trong xã hội đã có được sự truyền bá rộng rãi, đồng thời bồi dưỡng được một số lượng lớn nhân tài về công trình xanh. Từ năm 2006 đến năm 2009, tổng cộng đã có 102 hạng mục đoạt giải thưởng về công trình xanh.
Sơ đồ tổng thể công trình xanh giai đoạn 2 (ra đời năm 2009, đưa ra “6 chiến lược lớn” thúc đẩy hơn nữa công trình xanh): Các hạng mục công cộng của Chính phủ đứng đầu trong danh sách đạt tiêu chí xanh ở cấp độ cao. Sơ đồ tổng thể công trình xanh giai đoạn 2 yêu cầu các hạng mục mới xây của Chính phủ phải có chứng nhận cấp Bạch kim về tiêu chí xanh, yêu cầu các hạng mục mới xây tại các khu vực mới trọng điểm phải có chứng nhận cấp Vàng trở lên về tiêu chí xanh, đồng thời hợp tác với Cục Nhà ở và xây dựng thành phố đưa yêu cầu này vào trong điều kiện chuyển nhượng đất đai nhằm tiến hành ràng buộc đối với các hành động của nhà khai thác. Thông qua cơ chế khích lệ, khen thưởng để khuyến khích các nhà khai thác tư nhân xây dựng các công trình xanh có hiệu quả năng lượng cao, cấp độ cao, đạt chứng nhận hạng mục có cấp Vàng và Bạch kim về tiêu chí xanh, có thể đạt giải thưởng cao nhất lên tới 1% và 2% diện tích xây dựng. Thúc đẩy sự kết hợp chặt chẽ giữa tiêu chí công trình xanh và phát triển kỹ thuật công trình xanh. Xây dựng các tiêu chuẩn đánh giá tương ứng đối với công trình mới xây, công trình đã có và công trình xanh. Xây dựng cơ chế đào tạo và chứng nhận nghề nghiệp, bao gồm nhà thiết kế chuyên ngành tiêu chí xanh, nhà quản lý hạng mục tiêu chí xanh, nhà quản lý thiết bị tiêu chí xanh... đồng thời đưa công trình xanh vào giáo trình đào tạo và nghiên cứu chuyên ngành liên quan. Chú trọng khai thác thị trường quốc tế khi chứng nhận tiêu chí xanh của Singapore dần mở rộng tới toàn bộ khu vực Asean, Trung Đông và Châu Phi.
Sơ đồ tổng thể công trình xanh giai đoạn 3 (ra đời năm 2014, tạo sách lược cho các quy hoạch và phát triển có liên quan trong 5 tới 10 năm tới): Cục Xây dựng Singapore cam kết đưa ra khoản tiền 120 triệu đô la Singapore cho việc đẩy nhanh tốc độ cải thiện tiết kiệm năng lượng trong các công trình hiện có. Singapore kế hoạch thực hiện mục tiêu có 80% công trình xanh vào năm 2030. Thiết lập khoản trợ cấp 50 triệu đô la Singapore cho kế hoạch giải thưởng tiêu chí công trình xanh, hỗ trợ các chủ đầu tư vừa và nhỏ cũng như người thuê nhà tại các công trình và địa điểm hiện có sử dụng các thiết bị xanh, tiết kiệm năng lượng. Các chủ đầu tư vừa và nhỏ tiến hành đổi mới các thiết bị tiết kiệm năng lượng trong tương lai, ví dụ lắp đặt hệ thống làm mát tiết kiệm điện hơn, có thể được hưởng khoản trợ cấp cao nhất là 50% chi phí, hoặc nhiều nhất là 3 triệu đô la Singapore. Người đi thuê công trình có thể được hưởng trợ cấp cao nhất là 50% chi phí, hoặc nhiều nhất là 20 nghìn đô la Singapore. Sơ đồ tổng thể công trình xanh giai đoạn 3 này chú trọng vào 3 phương diện: Phát triển nghiên cứu khoa học liên quan tới xây dựng xanh, khai thác các kỹ thuật, đổi mới kỹ thuật thích hợp sử dụng tại khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới đồng thời tạo những lợi ích về mặt kinh tế; Khai thác các phương án giải quyết lấy người sử dụng làm trung tâm nhằm kiểm soát tốt hơn việc hao phí năng lượng trong các công trình xây dựng; Đảm bảo tính năng của các công trình xanh tiếp tục thu được hiệu suất tiết kiệm năng lượng tốt sau khi trải qua kiểm nghiệm.
2. Nâng cao các giải pháp và biện pháp
Phát triển công trình xanh là sách lược chủ đạo giúp Singapore hóa giải áp lực về tài nguyên và môi trường trong nước, thực hiện phát triển bền vững.
- Chính phủ là hình mẫu: Hạt nhân của mô hình công trình xanh tại Singapore là sự dẫn dắt của chính phủ. Từ năm 2007, chính phủ Singapore đã bắt đầu làm hình mẫu dẫn dắt toàn đất nước đi theo con đường xây dựng xanh. Năm 2007, Chính phủ nước này yêu cầu các công trình của cơ quan chính phủ, bất kể lớn hay nhỏ đều phải đạt yêu cầu cơ bản nhất, tiết kiệm 15% năng lượng. Năm 2009, tất cả công trình có diện tích từ 5000m2 trở lên đều phải đạt cấp Bạch kim, tức là tiết kiệm từ 30% năng lượng trở lên. Trong các công trình hiện có của Chính phủ, khi diện tích dành cho điều hòa vượt trên 10 nghìn m2 bắt buộc phải đạt trên cấp Vàng trong tiêu chí công trình xanh trước năm 2020. Chính phủ Singapore luôn đi đầu trong mọi hoạt động, yêu cầu bắt buộc các công trình công cộng có đầu tư của Chính phủ phải thông qua chứng nhận tiêu chí xanh.
-Triển khai kế hoạch tiêu chí công trình xanh: Từ năm 2005, Chính phủ Singapore đã sớm đưa ra kế hoạch tiêu chí “công trình xanh”, tiến hành chấm điểm đối với thiết kế môi trường của các công trình xây dựng, đưa ra 4 cấp giải thưởng đối với các thiết kế xây dựng phù hợp tiêu chuẩn. Cách làm này nhằm thúc đẩy nâng cao và tăng cường ý thức bảo vệ môi trường của các nhà khai thác, các nhà thiết kế và các doanh nghiệp xây dựng, đồng thời mở rộng triết lý “công trình bền vững”. Tiêu chí công trình xanh của Singapore chủ yếu đánh giá những ảnh hưởng về môi trường và các biểu hiện tính năng của công trình, căn cứ đưa ra đánh giá bao gồm 5 phương diện là tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm nước, chất lượng môi trường trong nhà, bảo vệ môi trường, sáng tạo đổi mới... Căn cứ thang điểm cao thấp có thể chia ra 4 cấp độ: cấp Chứng nhận (đạt tiêu chuẩn), giải thưởng cấp Vàng, giải thưởng cấp Siêu vàng và giải thưởng Bạch kim.
- Xây dựng hệ thống công trình xanh: Hệ thống công trình xanh Singapore bao gồm nội dung ở rất nhiều phương diện như khu vực đất xanh, công trình xanh, hạ tầng xanh, công viên xanh... và luôn không ngừng đổi mới và hoàn thiện trong thực tiễn. Tiêu chuẩn đánh giá xây dựng xanh trong hệ thống này đã thể hiện đầy đủ điều kiện khí hậu và môi trường địa phương, tôn trọng điều kiện, đặc trưng cụ thể, kết hợp với nhu cầu phát triển của quốc gia, phát huy đầy đủ chức năng và tác dụng của tiêu chuẩn xây dựng xanh.
-Xây dựng thể chế phát triển thích ứng với công trình xanh: Xây dựng thể chê quản lý giám sát hành chính, thể chế quản lý hành chính trong toàn quá trình, toàn vòng đời công trình xanh, làm rõ mối quan hệ chức trách giữa các cơ quan quản lý trên các lĩnh vực như quy hoạch, xây dựng, đô thị...
-Không ngừng hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn pháp luật: Chính phủ tiến hành lập pháp mang tính bắt buộc, là biện pháp quan trọng và sự đảm bảo tin cậy cho Singapore thúc đẩy phát triển công trình xanh.
-Coi trọng tuyên truyền ý tưởng, thúc đẩy nhu cầu của thị trường: Singapore rất coi trọng mở rộng công trinh xanh tới đông đảo người dân trong xã hội, đồng thời, tích cực nghiên cứu xác định rõ ưu thế của công trình xanh trong phương diện lợi nhuận đầu tư. Khích lệ tính tích cực của các nhà khai thác khi xây dựng công trình xanh, người dân mua công trình xanh.
- Đối với công trình đã có, khuyến khích doanh nghiệp cải tạo công trình xanh: Đối với việc cải tạo công trình xanh đã có, Chính phủ Singapore đưa ra kế hoạch khuyên khích có giá trị 100 triệu đô la Singapore. Ngoài khoản thưởng tiền mặt, Chính phủ còn cho các chủ đầu tư vay với lãi suất thấp, đồng thời chính phủ chịu rủi ro, điều này đã giảm đáng kể những trở ngại trong vấn đề tài chính khi các chủ đầu tư cải tạo công trình đã có.
- Đối với công trình mới xây, đưa ra kế hoạch khen thưởng cho diện tích công trình xanh: Đối với công trình xanh mới xây đạt cấp Bạch kim, Chính phủ hỗ trợ thêm cao nhất là 2% diện tích công trình, cao nhất đạt 5000m2. Nếu là công trình xanh đạt cấp Siêu vàng, Chính phủ hỗ trợ thêm cao nhất 1% diện tích công trình, cao nhất đạt 2500m2.
-Chú trọng chứng nhận và đào tạo chuyên ngành, quy phạm cơ chế tiếp cận thị trường: Xây dựng xã hội hoàn thiện và cơ chế đào tạo đại học, đồng thời đưa ra cơ chế chứng nhận nghề nghiệp có liên quan. Ngoài ra, thông qua thiết lập các hạng mục giải thưởng như “giải thưởng cá nhân về công trình xanh”... cũng như sự khích lệ tính tích cực của các nhân viên kỹ thuật có liên quan khi tiến hành đổi mới kỹ thuật công trình xanh.
- Hoàn thiện cơ chế chứng nhận đồng bộ, thúc đẩy ngành công nghiệp xây dựng xanh nâng cấp: Tạo căn cứ cho các nhà khai thác và các chủ đầu tư khi lựa chọn sử dụng các sản phẩm liên quan như vật liệu xây dựng xanh, thiết bị điện gia dụng... Song song với việc phát triển công trình xanh, dẫn dắt chuỗi công nghiệp trên dưới phát triển và nâng cấp “xanh”.
- Sử dụng kỹ thuật công trình xanh đặc sắc: Sử dụng thiết kế dạng bị động. Lợi dụng việc định hướng và định vị công trình tốt nhất nhằm giảm thiểu bức xạ nhiệt, cố gắng sử dụng ánh sáng và thông gió tự nhiên, sử dụng hệ thống điều chỉnh chắn nắng bên ngoài, căn cứ theo sự khác nhau về độ chiếu sáng trong nhà để tự động điều tiết chắn nắng. Thực thi xanh hóa thẳng đứng, trồng cây cối xanh hóa bên ngoài và bên trong công trình có thể giảm thiểu bức xạ nhiệt. (Được biết, có thể giảm được 1°C)
- Tiến hành tận dụng và xử lý tổng hợp đối với rác thải xây dựng: 98% rác thải xây dựng tại Singapore đều được tận dụng và xử lý tổng hợp thông qua việc thúc đẩy các chiến lược giảm thiểu rác thải xây dựng từ đầu nguồn, thực thi chế độ thu phí chôn lấp rác thải xây dựng, thực hành tận dụng phân loại rác thải, quy phạm thị trường xử lý rác thải xây dựng và đưa ra các chính sách hỗ trợ đồng bộ.
- Xây dựng cơ chế khuyến khích linh hoạt và đa dạng của Chính phủ: Chính phủ Singapore xây dựng các cơ chế khích lệ và các biện pháp khen thưởng linh hoạt, đa dạng, ngoài sự hỗ trợ về mặt tài chính ra, còn bao gồm các phương thức khích lệ khác như thu thuế, đất đai... Ví dụ, từ năm 1996, Singapore đã bắt đầu thực thi tăng khấu hao cho các thiết bị tiết kiệm năng lượng; Hỗ trợ đầu tư thiết bị tiết kiệm năng lượng hiệu quả cao; Chính phủ đưa ra sự đãi ngộ về tiền thuê đất đai cho các nhà máy thực hiện tận dụng xử lý rác thải xây dựng... Gần đây, chính phủ Singapore còn tuyên bố trong vòng 5 năm sẽ đầu tư 50 triệu đô la Singapore để xây dựng quỹ nghiên cứu, thúc đẩy việc nghiên cứu khoa học tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường trong các công trình xây dựng.
- Tăng cường tuyên truyền giáo dục dưới nhiều hình thức khác nhau: Singapore đi sâu tiến hành tuyên truyền về công tác xây dựng xanh thông qua nhiều phương thức như biên soạn sổ tay, hướng dẫn, quản cáo công cộng... nhằm hướng dẫn người dân quan tâm chú ý tới công trình xanh. Tại các cộng đồng dân cư, mỗi tuần đều bố trí các buổi tọa đàm về các chủ đề xây dựng xanh, bảo vệ môi trường sinh thái; Tại các phòng triển lãm bố trí các trò chơi đa phương tiện về công trình xanh, giúp người dân được gợi mở và giáo dục trong niềm vui, hạnh phúc; Tiến hành giáo dục về công trình xanh hết sức tinh tế từ cấp học mầm non nhằm tạo ý thức cao về công trình xanh trong quần chúng nhân dân.